Przyjęcie przez rząd w dniu 2 kwietnia projektu ustawy o ochronie sygnalistów

Przyjęcie przez polski rząd projektu ustawy o ochronie sygnalistów w dniu 2 kwietnia stanowi kamień milowy na drodze do dostosowania krajowego porządku prawnego do standardów i wymogów Unii Europejskiej. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej, jakie znaczenie ma nowa ustawa dla przyszłości etycznej kultury organizacyjnej w Polsce, jakie korzyści niesie ze sobą jej wprowadzenie oraz przed jakimi wyzwaniami stoją polskie firmy i instytucje w zakresie jej implementacji.

W dzisiejszym świecie, gdzie przejrzystość i odpowiedzialność stają się podstawą zaufania publicznego, rola sygnalistów – zgłaszających naruszenia prawne w miejscu pracy – zyskuje na znaczeniu. Ich działania niejednokrotnie ujawniają praktyki korupcyjne, nadużycia finansowe czy zagrożenia dla zdrowia publicznego i środowiska. W odpowiedzi na rosnące potrzeby ochrony tych, którzy postanawiają przeciwstawić się nieprawidłowościom, rządy na całym świecie, w tym Polska, wprowadzają nowe regulacje prawne.

Implementacja systemów ochrony sygnalistów w firmach i instytucjach nie jest jedynie kwestią etyczną, ale staje się wymogiem prawnym, szczególnie w kontekście dyrektyw Unii Europejskiej. Polska, podobnie jak inne państwa członkowskie UE, zobowiązana jest do wdrożenia przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 roku w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Mimo upływu terminu na wdrożenie dyrektywy, co miało nastąpić do 17 grudnia 2021 roku, Polska nadal pracuje nad odpowiednimi regulacjami krajowymi​ (INFOR.PL)​.

Projekt ustawy o sygnalistach, nad którym pracuje polski ustawodawca, przewiduje między innymi obowiązek konsultacji procedur zgłoszeń wewnętrznych z związkami zawodowymi lub reprezentantami pracowników. Wprowadza również okres, w którym procedury te muszą zostać ustalone i wdrożone – wszystko w celu zapewnienia skutecznej ochrony sygnalistów oraz odpowiedniego traktowania zgłoszeń. Wśród nowych rozwiązań znajdują się również zasady dotyczące przechowywania danych i zadośćuczynienia za nieprawdziwe zgłoszenia​ (Whistlelink)​.

Wprowadzenie systemów ochrony sygnalistów przynosi organizacjom wiele korzyści, takich jak wzrost transparentności działania, zmniejszenie ryzyka nadużyć, a także budowanie zaufania wśród pracowników i klientów. Pozwala na wczesne wykrywanie potencjalnych problemów i ich rozwiązywanie zanim przerodzą się one w poważniejsze kryzysy. Ochrona sygnalistów wspiera również kulturę otwartości i uczciwości w organizacji​ (Fundequate)​.

Pomimo korzyści, implementacja systemów ochrony sygnalistów wiąże się również z wyzwaniami. Wymaga od organizacji nie tylko dostosowania polityk i procedur, ale także prowadzenia działań edukacyjnych i szkoleniowych dla pracowników, aby zapewnić zrozumienie i poparcie dla nowo wprowadzonych zasad​ (Fundequate)​.

Znaczenie ochrony sygnalistów jest nie do przecenienia, a odpowiednio zaprojektowane i wdrożone systemy mogą przynieść znaczące korzyści dla organizacji oraz społeczeństwa. Polska, mimo opóźnień, jest na drodze do wypełnienia zobowiązań wynikających z dyrektywy UE, co będzie miało znaczący wpływ na krajowy porządek prawny i praktykę działania zarówno instytucji publicznych, jak i prywatnych przedsiębiorstw.

Sprawdź nasz system Sygnalista365